Działalność nierejestrowana na jarmarkach i kiermaszach- na czym polega?
Środowisko jarmarkowiczów ( rękodzielnicy hand made, twórcy, wystawcy jarmarczni, emeryci ) od wielu lat postulowało wprowadzenie przez państwo uproszczonych form działalności, z uwagi na osiągany przez nich z ich działalności - niewielki przychód, tym bardziej, że udział w etnicznych jarmarkach czy kiermaszach często wiązał się z prezentacją ich zainteresowań czy hobby a nie zawsze jednoznacznie odbierany był tak przez organa skarbowe. Od 30 kwietnia 2018 r. funkcjonuje tzw. działalność nierejestrowana, zwana inaczej działalnością nierejestrową czy działalnością na próbę. Polega na tym, że osoba fizyczna nieprowadząca do tej pory działalności, ma możliwość jej prowadzenia bez większych formalności, do momentu gdy nie przekroczy określonej, miesięcznej kwoty przychodów.
Ustawa Prawo przedsiębiorców, będąca częścią Konstytucji biznesu, reguluje w art. 5 kwestie związane z działalnością nierejestrowaną.
Zgodnie z jego treścią działalność nierejestrowana to taka: z której przychód (kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont) należny nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2019 roku wynosi 2250 zł brutto, w związku z czym limit przychodu dla działalności nierejestrowanej wynosi 1125 zł.
Należy podkreślić, że działalność nierejestrowana nie ma zastosowania do działalności wykonywanej w ramach umowy spółki cywilnej. Dodatkowo z tego rozwiązania nie mogą korzystać typy działalności wymagających koncesji, licencji czy pozwolenia.
Jeżeli w trakcie korzystania z działalności nierejestrowanej dokonana zostanie rejestracja działalności w CEIDG, wówczas działalność ta staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku.
Jeżeli przychód należny z działalności nierejestrowanej przekroczył w danym miesiącu wysokość 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie limitu.
Wówczas w ciągu 7 dni należy złożyć w CEIDG wniosek rejestracyjny.
V Wiosenny Jarmark Świąteczny | Złotoryja | dolnośląskie
Pani Anna – rękodzielniczka prowadzi tzw. działalność nierejestrowaną od 1 kwietnia 2018 roku.
Przykład 1.
W czerwcu 2018 wykonała dwie operacje w postaci wytworzenia rękodzieła i jego sprzedaży na dwóch jarmarkach :
- na jarmarku w miejscowości X : 10.01 za kwotę 400 zł
- na jarmarku w miejscowości Y : 26.01 za kwotę 500 zł
- czyli łącznie 900 zł, co oznacza iż miesięczny limit przychodu (1050zł) nie został przekroczony, więc w dalszym ciągu może być prowadzona tzw. działalność nierejestrowana.
W lutym 2019 r. pani Anna- rękodzielniczka wykonała trzy operacje w postaci wytworzenia rękodzieła i jego sprzedaży na trzech jarmarkach:
- na jarmarku w miejscowości X: 4.02 za kwotę 400 zł
- na jarmarku w miejscowości Y: 14.02 za kwotę 500 zł
- na jarmarku w miejscowości Z: 27.02 za kwotę 300 zł
- czyli łącznie 1200 zł, co oznacza iż miesięczny limit przychodu ( 1125 zł) został przekroczony o 75 zł. W związku z powyższym pani Anna jest zobowiązana zarejestrować działalność gospodarczą. Ma 7 dni od dnia przekroczenia limitu na dopełnienie formalności (m.in. złożenie wniosku CEIDG-1), czyli do 6.03.2019 r.
Targi Wielkanocne | Kraków
Działalność nierejestrowana a ZUS
Z tytułu prowadzenia działalności nierejestrowanej nie ma obowiązku odprowadzania jakichkolwiek składek ZUS, zarówno społecznych czy zdrowotnych. Nie podlega bowiem obowiązkowi rejestracyjnemu. Osoba prowadząca tego typu działalność nie dokonuje rejestracji do ubezpieczeń ani nie składa żadnych deklaracji ZUS.
Kiermasz Produktów Lokalnych | Kazimierz Dolny
Działalność nierejestrowana a podatek dochodowy
Prowadzenie tzw. działalności nierejestrowanej nie zwalnia z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego z tytułu osiąganych dochodów, przychody z tego tytułu nie są bowiem zwolnione od podatku.
Niemniej jednak w związku z tym, iż działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą, osoba ją prowadząca nie odprowadza okresowych (miesięcznych lub kwartalnych) zaliczek na podatek dochodowy.
Osiągnięte przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia działalności nierejestrowanej podatnik wykazuje w zeznaniu rocznym PIT-36 w części “Inne źródła”. Przychody te są bowiem opodatkowane na podstawie skali podatkowej (18%, a od nadwyżki 85 525 zł – 32%).
Koszty uzyskania przychodów związane z prowadzeniem działalności nierejestrowanej (np. zakup surowców do wytworzenia sprzedawanego produktu, zakup narzędzi do wykonywania usług) należy odpowiednio dokumentować oraz przechowywać dla celów dowodowych związanych z ustaleniem dochodu.
Do ustalenia podatku należnego z tytułu PIT istotna jest kwota dochodu, czyli różnicy między osiągniętymi przychodami i poniesionymi kosztami uzyskania przychodów.
Natomiast limit dla działalności nierejestrowanej ustala się na podstawie przychodu.
44 Jarmark Wielkanocny | Opole | Skansen
Podatek VAT a działalność nierejestrowana
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Dokumentowanie sprzedaży w przypadku działalności nierejestrowanej
W przypadku gdy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną dokonuje sprzedaży na rzecz osób prywatnych oraz rolników ryczałtowych, należy ustalić czy w tym przypadku nie jest wymagane posiadanie kasy fiskalnej i rejestrowania na niej tych transakcji . (Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, zwalnia się z obowiązku rejestrowania sprzedaży na kasie fiskalnej podmioty, które w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły limitu obrotu ze sprzedaży na rzecz osób prywatnych i rolników ryczałtowych w wysokości 20 000 zł. Jednak w przypadku, gdy przedsiębiorca rozpoczyna sprzedaż w trakcie roku (przy czym istotny jest tutaj moment rozpoczęcia sprzedaży na rzecz osób nieprowadzących działalności, a nie moment rozpoczęcia działalności gospodarczej), to limit ten należy wyliczyć proporcjonalnie w danym roku. Zobacz więcej: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-ewidencja-na-kasie-fiskalnej-zawsze-wydawaj-klientowi-paragon ). Natomiast gdy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną korzysta ze zwolnienia z kasy fiskalnej, sprzedaż na rzecz osób prywatnych lub rolników ryczałtowych można ujmować w ewidencji sprzedaży bezrachunkowej.
W przypadku współpracy z firmami sprzedaż należy udokumentować fakturą - fakturą bez VAT w przypadku podmiotów zwolnionych z VAT, fakturą VAT w przypadku podatników VAT.
Natomiast gdy nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, tutaj co do zasady istnieje obowiązek wystawienia faktury tylko na wyraźną prośbę nabywcy. Jednak ze względów praktycznych mimo zwolnienia z kasy fiskalnej można całą sprzedaż dokumentować fakturami, nawet mimo braku wyraźnej prośby nabywcy.
X Jarmark Kasztelański | Oświęcim
Działalność nierejestrowana zwolniona z VAT – dokumentowanie
Opodatkowanie VAT w działalności nierejestrowanej następuje w ten sam sposób, jak w działalności gospodarczej. Podmiotowe zwolnienie z VAT obowiązuje ze względu na nieprzekroczenie limitu obrotów ze sprzedaży osiąganych w skali roku, który wynosi 200 tys. zł w 2018 r.
Korzystając ze zwolnienia z VAT, dodatkowo osoba prowadząca działalność nierejestrowaną w oparciu o art. 109 ust. 1 ustawy o VAT powinna prowadzić uproszczony rejestr sprzedaży. Do jego podstawowych elementów należy zaliczyć:
- liczbę porządkową,
- datę sprzedaży,
- numer dokumentu sprzedaży,
- wartość sprzedaży,
- wartość sprzedaży narastająco.
Ewidencję taką można również wzbogacić o dane nabywcy- kontrahenta. Dodatkowo może być ona prowadzona w formie papierowej.
Prowadzona ewidencja sprzedaży będzie pomocnym narzędziem przy ustalaniu limitu przychodów dla działalności nierejestrowanej.
Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną, która nie może korzystać ze zwolnienia z VAT (tj. wykonuje typ działalności bezwzględnie zobowiązujący ją do bycia czynnym podatnikiem VAT), sprzedaż dokumentuje co do zasady fakturami VAT. Zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienie podmiotowe z VAT nie dotyczy podatników m. inn.: dokonujących dostaw towarów akcyzowych, świadczących usługi jubilerskie a także osób nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski ( uwaga obcokrajowcy!).
Co ważne, aby prawidłowo dokonać rozliczeń w zakresie podatku VAT, należy posiadać NIP. W przypadku gdy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie posiada NIP-u, powinna wystąpić o jego przyznanie, składając w urzędzie druk NIP-2.
42. Międzynarodowy Jarmark Folkloru | Węgorzewo
Zalety działalności nierejestrowanej
Reasumując, działalność nierejestrowana to wiele zalet, wśród których można wymienić przede wszystkim brak konieczności:
- zgłaszania działalności w CEIDG, urzędzie skarbowym czy GUS,
- opłacania okresowych zaliczek na podatek dochodowy,
- prowadzenia księgowości (osoba prowadząca działalność nierejestrowaną prowadzi uproszczoną ewidencję sprzedaży),
- opłacania składek ZUS oraz składania deklaracji ZUS.
Podstawa opracowania i źródło informacji : https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/
https://podatki.gazetaprawna.pl, inne materiały prasowe